Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Alan Başkanı Doç. Dr. Mustafa Güler, deltanın Türkiye'nin 26 su havzasından biri olan Kızılırmak Havzası içinde yer aldığını söyledi.
Kızılırmak Deltası'nın batı ve doğu sahilindeki delta ve kıyı oluşumunu meydana getiren doğal şartların farklı büyüklüklerde göllerin de ortaya çıkmasını sağladığını anlatan Güler, "Kızılırmak Deltası'nın doğu sahilinde 10, batı sahilinde ise 2 göl yer almaktadır. Delta, çok büyük bölümü çakıl, kum, silt, kil, eğimi çok az olan yerlerde ise akarsuların aşındırdığı malzemeleri biriktirmesi sonucunda alüvyal topraklardan oluşan ova karakterindedir. Delta ovası, geniş bir alüvyal düzlükten sonra basamaklar halinde yükselmektedir." dedi.
Biyoçeşitliliği ile ön plana çıkan deltanın pek çok kuş türüne ev sahipliği yaptığını vurgulayan Güler, "Türkiye'de 500 kuş türünün bulunduğu bilinmektedir. Kızılırmak Deltası, kuş varlığı açısından son derece önemli bir alandır. Alanda bugüne kadar 365 kuş türü tespit edilmiştir. Bu, Türkiye'deki kuşların yaklaşık yüzde 75'ine karşılık gelmektedir. Kızılırmak Deltası kuşların üreme, kışlama ve göçleri açısından önemli konuma sahiptir. Deltanın, temsil ettiği bölgede tespit edilen kuş türleri ve yoğunlukları bakımında çok özel yeri vardır." açıklamasında bulundu.
Güler, deltanın sonbahar ve ilkbaharda göç eden kuşlar açısından da büyük önem taşıdığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Kış aylarında 100 bin ila 150 bin su kuşu deltada barınmaktadır. 1992 yılındaki araştırmada deltada 88'i kesin olmak üzere yaklaşık 140 kuş türünün kuluçkaya yattığı belirlenmişti. Güncel verilere göre ise alanda 157 kuş türü üremektedir. Alanda üreyen önemli kuş türleri balaban, erguvani balıkçıl, kara leylek, kaşıkçı, boz ördek, çıkrıkcın, Macar ördeği, elmabaş patka, pasbaş patka, küçük orman kartalı, turna, sazhorozu, uzunbacak, kocagöz, bataklık kırlangıcı, çizgili ötleğendir.
Bölgede göç sırasında önemli sayılarda küçük karabatak, küçük ak balıkçıl, çeltikçi, dikkuyruk, küçük martı ve ak kanatlı sumru izlenebilir. UNESCO Dünya Mirası Daimi Listesi'ne alınması için çalışmaların sürdüğü alanda şu ana kadar tespit edilen kuş türlerinden 18'inin nesli tükenme tehdidi altında, 21'inin ise nesli tehlike altına girmeye yakın türler olduğu belirlenmiştir."
